Ο ψυχολόγος και κορυφαίος ερευνητής σκύλων Στάνλεϊ Κόρεν (Stanley Coren), PhD, από το University of British Columbia, συγγραφέας πολλών δημοφιλών βιβλίων για σκύλους και τη συμπεριφορά τους, έχει εξετάσει πολλές μελέτες για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι σκύλοι έχουν την ικανότητα να λύνουν σύνθετα προβλήματα και είναι πιο κοντά στους ανθρώπους και πιθήκους από ό,τι πίστευαν προηγουμένως.

Μπορούν επίσης να κατανοήσουν περισσότερες από 150 λέξεις και να εξαπατήσουν σκόπιμα άλλους σκύλους και ανθρώπους για να αποκτήσουν λιχουδιές, σύμφωνα με τον Κόρεν που μίλησε στο American Psychological Association για το θέμα «Πώς Σκέφτονται οι Σκύλοι» στην 117η Ετήσια Σύνοδο της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχολογίας.

«Όλοι θέλουμε να αποκτήσουμε μια εικόνα για το πώς σκέφτονται οι σκύλοι μας, και θέλουμε να κατανοήσουμε τις ανόητες, παράξενες και φαινομενικά παράλογες συμπεριφορές που δείχνει η Λάσι ή ο Ρόβερ», είπε ο Κόρεν σε μια συνέντευξη. «Οι εκπληκτικές πράξεις ευφυΐας και δημιουργικότητας τους μας υπενθυμίζουν ότι μπορεί να μην είναι Εϊνστάιν, αλλά σίγουρα είναι πιο κοντά στους ανθρώπους από ό,τι νομίζαμε».

Σύμφωνα με πολλές συμπεριφορικές μετρήσεις, ο Κόρεν λέει ότι οι πνευματικές ικανότητες των σκύλων είναι κοντά σε αυτές ενός παιδιού ηλικίας 2 έως 2,5 ετών.

Η ευφυΐα διαφόρων τύπων σκύλων διαφέρει και η φυλή του σκύλου καθορίζει κάποιες από αυτές τις διαφορές, λέει ο Κόρεν. «Υπάρχουν τρεις τύποι ευφυΐας στους σκύλους: ενστικτώδης (το τι έχει εκπαιδευτεί να κάνει ο σκύλος), προσαρμοστικός (πόσο καλά ο σκύλος μαθαίνει από το περιβάλλον του για να λύσει προβλήματα) και αυτός της εργασία και υπακοής (η ισοδύναμη με την ‘σχολική μάθηση’).»

Δεδομένα από 208 κριτές υπακοής σκύλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά έδειξαν τις διαφορές στην ευφυΐα εργασίας και υπακοής των φυλών σκύλων, σύμφωνα με τον Κόρεν. «Τα border collie είναι πρώτα; τα poodle είναι δεύτερα και ακολουθούν οι german shepherd. Τέταρτοι στη λίστα είναι οι golden retriever; πέμπτοι, οι doberman; έκτοι, οι σκύλοι shetland; και τέλος, οι labrador», είπε ο Κόρεν.

Όσον αφορά τη γλώσσα, ο μέσος σκύλος μπορεί να μάθει 165 λέξεις, συμπεριλαμβανομένων των σημάτων, και οι «σούπερ σκύλοι» (αυτοί που βρίσκονται στο 20% των πιο έξυπνων σκύλων) μπορούν να μάθουν 250 λέξεις, λέει ο Κόρεν. «Το ανώτατο όριο της ικανότητας των σκύλων να μαθαίνουν γλώσσα βασίζεται εν μέρει σε μια μελέτη ενός border collie που ονομάζεται Ρίκο, ο οποίος έδειξε γνώση 200 προφορικών λέξεων και απέδειξε την ‘ταχεία μάθηση’, την οποία οι επιστήμονες πίστευαν ότι υπάρχει μόνο στους ανθρώπους και στους πιθήκους που μαθαίνουν τη γλώσσα», είπε ο Κόρεν.

Οι σκύλοι μπορούν επίσης να μετρήσουν μέχρι το τέσσερα ή το πέντε, είπε ο Κόρεν. Και έχουν μια βασική κατανόηση της αριθμητικής και θα παρατηρήσουν λάθη σε απλούς υπολογισμούς, όπως 1 συν 1 ίσον1 ή 1συν 1 ίσον 3.

Σε τέσσερις μελέτες που εξέτασε, ανακάλυψε πώς οι σκύλοι λύνουν χωρικά προβλήματα μιμούμενοι τη συμπεριφορά ανθρώπων ή άλλων σκύλων χρησιμοποιώντας ένα πρόβλημα όπως με φράχτη. Μέσω παρατήρησης, είπε ο Κόρεν, οι σκύλοι μπορούν να μάθουν την τοποθεσία πολύτιμων αντικειμένων (λιχουδιές), καλύτερες διαδρομές στο περιβάλλον (τον ταχύτερο δρόμο προς μια αγαπημένη καρέκλα), πώς να λειτουργούν μηχανισμούς (όπως κλειδώματα και απλές μηχανές) και τη σημασία λέξεων και συμβολικών εννοιών (μερικές φορές απλώς ακούγοντας τους ανθρώπους να μιλούν και παρακολουθώντας τις ενέργειές τους).
Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, οι σκύλοι είναι ικανοί να προσπαθούν σκόπιμα να εξαπατήσουν άλλους σκύλους και ανθρώπους προκειμένου να αποκτήσουν ανταμοιβές, είπε ο Κόρεν. «Και είναι σχεδόν εξίσου επιτυχείς στην εξαπάτηση των ανθρώπων όσο οι άνθρωποι στην εξαπάτηση των σκύλων».