Το αλλεργικό άσθμα, γνωστό και ως άσθμα που προκαλείται από αλλεργίες, είναι μια χρόνια φλεγμονώδης κατάσταση που ταλαιπωρεί πολλούς. Όταν εισπνέετε ένα αλλεργιογόνο, όπως γύρη, μούχλα ή ακάρεα σκόνης, οι πνεύμονές σας φλεγμονώνονται και οι αεραγωγοί σας σφίγγουν.

Τα άτομα με αλλεργικό άσθμα, όταν εκτεθούν σε αλλεργιογόνα, ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει υπερβολική ποσότητα ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE) με αποτέλεσμα αυτό να προκαλεί πρήξιμο στους αεραγωγούς, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως δύσπνοια και συριγμό.

Το Ίδρυμα Άσθματος και Αλλεργιών της Αμερικής αναφέρει ότι το 60% των ατόμων με άσθμα έχουν αλλεργικό άσθμα,ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι ασθματικοί αλλεργίες. Το αλλεργικό άσθμα θα πρέπει να διαγιγνώσκεται και να θεραπεύεται από ειδικό, συγκεκριμένα απο αλλεργιολόγο.

Ποιές είναι οι αιτίες του αλλεργικού άσθματος;

Μια αλλεργική αντίδραση συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα αντιδρά υπερβολικά στην παρουσία μιας αβλαβούς ουσίας που ονομάζεται αλλεργιογόνο. Το αλλεργικό άσθμα εμφανίζεται όταν αναπτύσσετε δυσκολίες στην αναπνοή από την εισπνοή αλλεργιογόνων και συμβαίνει όταν οι αεραγωγοί πρήζονται, αποτέλεσμα αλλεργικής αντίδρασης.

Κοινά αλλεργιογόνα που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική άσθμα περιλαμβάνουν:

• γύρη
• μούχλα
• ακάρεα σκόνης
• τρίχες κατοικίδιων (νέκρωμα δέρματος)
• περιττώματα κατσαρίδων
• τρωκτικά

Μπορεί να παρατηρήσετε ότι τα συμπτώματα αλλεργίας σας επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια ορισμένων εποχών λόγω αυξημένης γύρης από δέντρα, χόρτα και ζωύφια.

Ωστόσο, τα συμπτώματα αλλεργικού άσθματος μπορούν να εμφανιστούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε σπόρια μούχλας, τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν εσωτερικά ή εξωτερικά σε υγρές επιφάνειες. Τα ακάρεα σκόνης εσωτερικού χώρου που τρέφονται με κύτταρα του ανθρώπινου δέρματος και ζουν σε μαξιλάρια, χαλιά και άλλα υφάσματα. Και τα περιττώματα, το σάλιο, οι τρίχες και άλλες ουσίες που απελευθερώνονται από κατσαρίδες, τρωκτικά και κατοικίδια μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε ορισμένα άτομα.

Μπορεί να σας ξαφνιάσει να μάθετε ότι ορισμένα τρόφιμα μπορούν επίσης να προκαλέσουν ασθματική αντίδραση σε ένα μικρό αριθμό ατόμων. Κοινά τροφικά αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν το γάλα, τα οστρακοειδή, τα αυγά, τα προϊόντα σόγιας, τα φιστίκια, τη γλουτένη, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους σουσαμιού. Οι ισταμίνες και τα θειώδη σε αλκοολούχα προϊόντα όπως η μπύρα και το κρασί μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμπτώματα άσθματος σε ορισμένα άτομα.
Ερεθιστικά όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα προϊόντα καθαρισμού σε μορφή αεροσόλ, ο καπνός του τσιγάρου, οι ξυλόσομπες και οι έντονες οσμές δεν προκαλούν αλλεργική αντίδραση. Ωστόσο, μπορεί να φλεγμονώσουν τους αεραγωγούς σας και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα άσθματος.

Ποια είναι τα συμπτώματα του αλλεργικού άσθματος;

Μια κρίση άσθματος που οφείλεται σε αλλεργικό άσθμα προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με άλλους τύπους άσθματος. Η διαφορά βρίσκεται στον παράγοντα που την προκαλεί.

Το αλλεργικό άσθμα μπορεί επίσης να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με την ίδια την αλλεργία.

Τα συμπτώματα μιας κρίσης άσθματος περιλαμβάνουν:

• συριγμό
• βήχα
• σφιξίματα στο στήθος
• γρήγορη αναπνοή
• δύσπνοια

Εάν έχετε αλλεργική ρινίτιδα ή αλλεργίες στο δέρμα, μπορεί επίσης να εμφανίσετε:

• φαγούρα στο δέρμα
• εξάνθημα
• αλλοίωση δέρματος (νιφάδες)
• καταρροή
• φαγούρα στα μάτια
• δακρύρροια
• συμφόρηση

Εάν καταπιείτε το αλλεργιογόνο, αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν επίσης:

• κνίδωση
• πρήξιμο στο πρόσωπο ή στη γλώσσα
• μυρμήγκιασμα στο στόμα
• πρήξιμο στο στόμα, το λαιμό ή τα χείλη
• αναφυλαξία (σοβαρή αλλεργική αντίδραση)

Πώς γίνεται διάγνωση του αλλεργικού άσθματος;

Η δερματική εξέταση είναι ο κοινός ανώδυνος τρόπος για να ελέγξετε τις αλλεργίες. Ο γιατρός θα τρυπήσει το δέρμα σας με μια βελόνα που περιέχει μια μικρή ποσότητα των αλλεργιογόνων που θέλετε να ελέγξετε σε υγρή μορφή. Μετά από 15 λεπτά, θα ελέγξει την περιοχή για ερυθρότητα ή αποχρωματισμό, πρήξιμο και φαγούρα. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ένα ανυψωμένο, στρογγυλό, κόκκινο ή αποχρωματισμένο, κνιδωτό εξόγκωμα. Αυτά είναι σημάδια αλλεργικής αντίδρασης.
Επιπλέον, οι εξετάσεις λειτουργίας των πνευμόνων μπορούν να προσδιορίσουν εάν έχετε άσθμα μαζί με αλλεργίες, ελέγχουν εάν η αναπνοή σας βελτιώνεται μετά τη χρήση ενός φαρμάκου άσθματος που ονομάζεται βρογχοδιασταλτικό (εάν αυτό το φάρμακο βελτιώνει την αναπνοή σας, πιθανόν να έχετε άσθμα).

Ορισμένοι τύποι εξετάσεων λειτουργίας πνευμόνων περιλαμβάνουν:

• Σπιρομέτρηση. Μετρά την ποσότητα αέρα που εισπνέετε και εκπνέετε και πόσο γρήγορα μπορείτε να εκπνεύσετε. Θα φυσήξετε σε ένα στόμιο που είναι συνδεδεμένο με μια συσκευή ή υπολογιστή που αναζητά στένωση στους βρογχικούς σωλήνες των πνευμόνων σας.
• Κορυφαία ροή. Μια απλή δοκιμή λειτουργίας πνευμόνων, θα αναπνεύσετε σε μια μικρή φορητή συσκευή που μετρά την πίεση του αέρα καθώς εκπνέετε. Η δοκιμή δεν μπορεί να διαγνώσει το άσθμα, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο εργαστήριο ή στο σπίτι για να παρακολουθείτε την κατάσταση σας.
• Δοκιμή FeNO. Γνωστή και ως δοκιμή εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου. Θα φυσήξετε σε μια συσκευή που μετρά την ποσότητα μονοξειδίου του αζώτου στους αεραγωγούς σας. Οι πνεύμονές σας παράγουν αυτό το αέριο όταν φλεγμονώνονται λόγω άσθματος.
• Δοκιμή πρόκλησης (ερεθιστικού). Αυτή η δοκιμή λέει στους γιατρούς πόσο ευαίσθητοι είναι οι πνεύμονές σας σε ορισμένα ερεθιστικά και χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στην επιβεβαίωση μιας διάγνωσης άσθματος. Μπορεί να την κάνετε αν έχετε συμπτώματα άσθματος που δεν μπορούν να διαγνωστούν με άλλες δοκιμές. Ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να εισπνεύσετε ένα πιθανό αλλεργιογόνο άσθματος και στη συνέχεια να κάνετε μια εξέταση αναπνοής για να μετρήσετε την αντίκρισή σας.

Ποιες είναι οι θεραπείες για την αλλεργική άσθμα;

Η θεραπεία του αλλεργικού άσθματος μπορεί να περιλαμβάνει τη θεραπεία της αλλεργίας, του άσθματος ή και των δύο.

Επιλογές θεραπείας

Για να θεραπεύσετε το άσθμα, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει μια σειρά φαρμάκων. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ή έναν συνδυασμό από τα εξής:

• ένα ταχείας δράσης φάρμακο (όπως βραχείας δράσης βήτα αγωνιστές ή αντιχολινεργικά), που θεραπεύει τα συμπτώματα του άσθματος όταν εμφανίζονται και μπορεί να είναι το μόνο φάρμακο που χρειάζεστε αν έχετε περιστασιακά συμπτώματα
• έναν ελεγκτικό εισπνευστή ή νεφελοποιητή για καθημερινή χρήση (όπως εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή ή μακράς δράσης βήτα αγωνιστές), που μπορεί να συνταγογραφούνται για την πρόληψη και διαχείριση ήπιων αλλά επίμονων συμπτωμάτων άσθματος
• από το στόμα ή ενέσιμα φάρμακα με αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις (όπως κορτικοστεροειδή, τροποποιητές λευκοτριενίων ή βιολογικά), που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στην πρόληψη και διαχείριση πιο σοβαρών συμπτωμάτων άσθματος και μπορεί επίσης να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων αλλεργίας

Η θεραπεία αλλεργίας εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας και μπορεί να περιλαμβάνει:

• αντιισταμινικά, που μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία κλασικών συμπτωμάτων αλλεργίας όπως η φαγούρα
• αλλεργικές ενέσεις (ανοσοθεραπεία), που βοηθούν το σώμα σας να γίνει λιγότερο ευαίσθητο σε ορισμένα αλλεργιογόνα και μπορεί να είναι απαραίτητες αν τα συμπτώματά σας είναι πιο σοβαρά

Πώς να διαχειριστείτε την αλλεργική άσθμα

Ένα βασικό βήμα για τη διαχείριση του αλλεργικού άσθματος είναι η αναγνώριση και αποφυγή των παραγόντων που το προκαλούν, όταν είναι δυνατόν. Μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσετε την πηγή του αλλεργιογόνου από το σπίτι ή άλλο περιβάλλον σας.

Μπορείτε επίσης να μειώσετε τα συμπτώματα αλλεργικού άσθματος πλένοντας τα ρινικά σας περάσματα τακτικά με φυσιολογικό ορό.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές του αλλεργικού άσθματος;

Το αλλεργικό άσθμα μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές όπως η αναφυλαξία. Αυτός ο τύπος σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να έχει συμπτώματα όπως:

• κνίδωση
• πρήξιμο στο στόμα ή στο πρόσωπο
• δυσκολία στην κατάποση
• άγχος
• σύγχυση
• βήχας
• διάρροια
• λιποθυμία
• ρινική συμφόρηση
• δυσκαταληψία

Η αθεράπευτη αναφυλαξία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας όπως ανώμαλο καρδιακό ρυθμό, αδυναμία, χαμηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή ανακοπή και πνευμονική ανακοπή.
Εάν είστε σε κίνδυνο σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει μια συσκευή αυτοέγχυσης επινεφρίνης (EpiPen). Η μεταφορά αυτού του φαρμάκου μαζί σας ανά πάσα στιγμή και η χρήση του εντός των πρώτων λεπτών από την έναρξη των συμπτωμάτων αλλεργίας μπορεί να αποτρέψει μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση.

Πώς μπορώ να προλάβω το αλλεργικό άσθμα;

Οι επιθέσεις αλλεργικού άσθματος δεν μπορούν πάντα να προληφθούν,ωστόσο, μπορείτε να τις κάνετε λιγότερο συχνές αλλάζοντας το περιβάλλον σας.

Τα βήματα που θα ακολουθήσετε θα εξαρτηθούν από τα αλλεργιογόνα που προκαλούν τα συμπτώματά σας. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• συχνό πλύσιμο των κλινοσκεπασμάτων
• σφουγγάρισμα αντί για σκούπισμα
• τοποθέτηση καλυμμάτων σκόνης σε μαξιλάρια και στρώματα
• αφαίρεση χαλιών από τα δωμάτια ή χρήση ηλεκτρικής σκούπας με φίλτρο HEPA
• διατήρηση των παραθύρων κλειστών κατά τη διάρκεια της εποχής αλλεργιών
• αποφυγή παραμονής έξω όσο το δυνατόν περισσότερο όταν οι μετρήσεις γύρης είναι υψηλές
• αλλαγή ρούχων και ντους μετά από παραμονή σε εξωτερικούς χώρους
• διατήρηση κατοικίδιων ζώων έξω
• μπάνιο του κατοικίδιου σας εβδομαδιαία για να αφαιρέσετε τις τρίχες
• τακτικός καθαρισμός μπάνιων, κουζίνας και υπογείου
• διατήρηση της υγρασίας στο σπίτι σας μεταξύ 30% και 50%
• άδειασμα σκουπιδιών συχνά και αποφυγή της αφήγησης φαγητού έξω, για να αποφευχθεί η προσέλκυση κατσαρίδων
• τοποθέτηση παγίδων για κατσαρίδες

Θα έχω αλλεργική άσθμα για όλη μου τη ζωή;

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για το αλλεργικό άσθμα. Μπορείτε όμως να κάνετε βήματα για να τη διαχειριστείτε. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει την αποφυγή ή ελαχιστοποίηση των ερεθιστικών παραγόντων και τη λήψη των φαρμάκων που σας έχουν συνταγογραφηθεί.

Επιμέλεια κειμένου: Ελεονώρα Μαρία Βλαδιμήρου