Η γνώση είναι δύναμη!

Και ο/η νάρκισσος είναι θηρευτής. Οπότε ποια είναι τα θύματα που βάζει στόχο;

Η απάντηση μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις πώς θα προστατευθείς καλύτερα. Οι νάρκισσοι λοιπόν, σύμφωνα με τον ψυχολόγο Seth Meyers, έχουν μια περίπλοκη προσωπικότητα και αυτό που ψάχνουν σε ένα σύντροφο είναι εξίσου περίπλοκο.

Οι νάρκισσοι δεν αναζητούν ένα μαγικό συστατικό στην προσωπικότητα των συντρόφων τους, αλλά αναζητούν ένα εξαιρετικά συγκεκριμένο πακέτο χαρακτηριστικών.

Η διαδικασία επιλογής συντρόφου για τους νάρκισσους είναι σαν να δημιουργεί κατά κάποιο τρόπο ένα πρότυπο σχέσης που θα υποστηρίξει τις εκτεταμένες και αφύσικες ψυχολογικές του ή της ανάγκες.

Οι ανάγκες τους είναι τόσο μεγάλες και βαθιά ριζωμένες που έχουν αναγκαστεί, για χάρη της ψυχολογικής τους επιβίωσης, να ξεκαθαρίσουν ποιοι τύποι ανθρώπων μπορούν ή δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, και ποιος θα ανεχθεί ή δεν θα ανεχθεί την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά τους και το διαστρεβλωμένο πακέτο των κανόνων τους για τις σχέσεις.

Ίσως να φαντάζεσαι ότι ένας ή μια νάρκισσος ελκύεται περισσότερο από συντρόφους που τους προσφέρουν την περισσότερη προσοχή. Και είναι λογικό να σκέφτεσαι έτσι δεδομένου του κυρίαρχου ενδιαφέροντος του νάρκισσου για ναρκισσιστική παροχή.

Όμως, οι ψυχολογικές ανάγκες του νάρκισσου είναι πολύ εκτεταμένες για να ικανοποιηθούν από ένα μόνο χαρακτηριστικό προσωπικότητας ενός πιθανού συντρόφου.

Ο/Η νάρκισσος ελκύεται από ένα περίπλοκο σετ χαρακτηριστικών προσωπικότητας που περιλαμβάνει τα εξής:

• Την αίσθηση ευθύνης για τους άλλους. Οι νάρκισσοι ελκύονται από άτομα που τείνουν να αισθάνονται υπεύθυνα για τους άλλους. Καθώς στον πυρήνα τους είναι ανασφαλείς και φοβούνται την αίσθηση αδυναμίας, προσπαθούν σκληρά να προβάλλουν μια εικόνα ανωτερότητας και δύναμης.

Και καθώς το εγώ τους είναι εύθραυστο, βασίζονται στους ερωτικούς συντρόφους τους για να τους κάνουν συνεχώς να αισθάνονται σημαντικοί, πολύτιμοι και ξεχωριστοί. Όμως δεν έχει ο καθένας τον χρόνο ή την ενέργεια να αφιερώσει σε ένα νάρκισσο.

Αλλά υπάρχουν άνθρωποι που έχουν το στυλ προσωπικότητας και τη συνήθεια να αισθάνονται υπεύθυνοι για τους άλλους. Οπότε οι σύντροφοι που αισθάνονται υπεύθυνοι για τα συναισθήματα των άλλων συχνά ανέχονται περισσότερα από όσο είναι ψυχολογικά υγιές επειδή αισθάνονται ότι έχουν το χρέος να φροντίζουν τους άλλους.

• Το επόμενο χαρακτηριστικό που έλκει τους νάρκισσους σχετίζεται με το προηγούμενο. Τα άτομα που αισθάνονται υπεύθυνα για τους άλλους συχνά καταλήγουν να εστιάζουν στις ανάγκες των άλλων αγνοώντας τις δικές τους και συχνά αναφέρουν ότι ‘χάνουν τον εαυτό τους’ μέσα στις σχέσεις.

Αυτό είναι αναπόφευκτο από τη στιγμή που αυτά τα άτομα είναι σε σχέση με νάρκισσο. Καθώς ο/η νάρκισσος έχει τόσο πολλές ανάγκες, απλά δεν υπάρχει αρκετός χώρος στη σχέση για τον ή την σύντροφο να έχει πολλές δικές του ή της ανάγκες.

• Στη συνέχεια έχουμε την ενσυναίσθηση που σαν λέξη, είναι όπιο για τον νάρκισσο. Τα άτομα που έχουν υψηλό επίπεδο ενσυναίσθησης είναι εξαιρετικά ελκυστικά για τους νάρκισσους καθώς οι νάρκισσοι διψάνε για αναγνώριση και επιβεβαίωση των σκέψεων και των συναισθημάτων τους (αυτό που κλινικά λέγεται ‘καθρέφτισμα’).

Τα εξαιρετικά ενσυναισθητικά άτομα γίνονται τέλειοι στόχοι για έναν νάρκισσο γιατί εξ ορισμού νοιάζονται πολύ για τα συναισθήματα των άλλων και κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι αξίζουν και ότι είναι ξεχωριστοί.

• Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η περίπλοκη αυτοεκτίμηση. Από την εμπειρία του ο Seth Meyers παρατήρησε ότι η αυτοεκτίμηση των συντρόφων νάρκισσων είναι περίπλοκη, και συχνά είναι ένα μίγμα υψηλής και χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Οι νάρκισσοι έλκονται από δυναμικούς και ελκυστικούς συντρόφους, άτομα που μοιάζουν να έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση αλλά έχουν και στοιχεία χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Αυτά συχνά προέρχονται από βιώματα της παιδικής ηλικίας, και μοιάζουν σαν μια φωνή από τα παλιά που αιωρείται και ψιθυρίζει στους συντρόφους ότι δεν είναι αρκετά καλοί με κάποιο τρόπο.

Συνήθως σχετίζεται με φόβο εγκατάλειψης ή αίσθηση ότι υστερούν σε κάποιο τομέα (εμφάνιση, ευφυΐα, ή κάποιον άλλο παράγοντα που σχετίζονται με την αυτοεικόνα).

• Οι άνθρωποι που έλκουν ένα νάρκισσο είναι επίσης αυτοί που προωθούν την εικόνα που θέλουν να προβάλλουν. Οι νάρκισσοι βρίσκονται σε υπερβολική επαγρύπνηση για την εικόνα που παρουσιάζουν. Η αυτοεικόνα τους είναι τα θεμέλια επάνω στα οποία χτίζεται όλη η εξωτερική συμπεριφορά (δηλαδή οι ενέργειες και τα λόγια τους).

Οπότε αναζητούν συντρόφους που συνεισφέρουν στη δημιουργία της καλής εικόνας που θέλουν να παρουσιάσουν στον κόσμο και επίσης που την υποστηρίζουν. Δηλαδή, εφόσον οι νάρκισσοι καλύπτουν τις ανάγκες τους με υπολογισμούς και συναλλαγές, ο/η σύντροφος επιλέγεται ως αντικείμενο που τους προσθέτει αξία.

• Και ένα τελευταίο χαρακτηριστικό είναι η τάση για αίσθηση ενοχής. Αυτά τα άτομα είναι συνήθως συναισθηματικά ευαίσθητα και μπορεί να αμφιβάλουν και να αμφισβητούν τον εαυτό τους σε συναισθηματικά περίπλοκες καταστάσεις.

Αυτό το χαρακτηριστικό προσωπικότητας είναι κρίσιμο για την ψυχολογική λειτουργία των νάρκισσων επειδή αυτά τα άτομα είναι ευκολότερο να τα χειραγωγήσουν και να τα ελέγξουν, και οι νάρκισσοι λένε στον εαυτό τους ότι τα άτομα που είναι επιρρεπή στην ενοχή θα είναι επίσης λιγότερο πιθανό να τους παρατήσουν.

Αν έχεις ή είχες ερωτική σχέση με νάρκισσο, ακούγοντας αυτούς τους παράγοντες μπορεί να σου προκάλεσε θλίψη ή ακόμη και αυτοκατηγορία. Μπορεί να αναρωτιέσαι πώς ή γιατί ανέχθηκες ή ανέχεσαι μια τόσο άδικη και δυσλειτουργική σχέση.

Όμως θα πρέπει να θυμάσαι πόσο μεγάλη ψυχολογική αντοχή έχεις αφού βρέθηκες σ’ αυτή τη σχέση και τα σπουδαία μαθήματα ζωής που πήρες για τα όρια που πρέπει να βάζεις στις σχέσεις.

Πάνω απ΄όλα δεν θα πρέπει ποτέ να κατηγορείς τον εαυτό σου που ήσουν ή είσαι σε σχέση με νάρκισσο επειδή οι νάρκισσοι είναι άριστοι στο να παρουσιάζουν ένα ψεύτικο εαυτό στην αρχή οποιασδήποτε σχέσης.

Έφη Μεσιτίδου
Ψυχολόγος, εκπ. Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια,
Πιστοποιημένη Εκπαίδευση Κλινικών στη Θεραπεία Ναρκισσιστικής Κακοποίησης με την κορυφαία στον χώρο του Ναρκισσισμού, Dr. Ramani Durvasula
Συνεδρίες online
τηλ. +306946309367
efimesitidou@gmail.com