Η Κύπρος μπορεί να κινδυνεύσει από τσουνάμι που θα προκληθεί από σεισμούς ή ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Σαντορίνη, αν και ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος ή υψηλός.

Η Σαντορίνη, που βρίσκεται στο Αιγαίο Πέλαγος, είναι γνωστή για την ηφαιστειακή της δραστηριότητα και έχει προκαλέσει τσουνάμι στο παρελθόν, όπως αυτό που συνέβη το 1650 π.Χ.

Η απόσταση μεταξύ Σαντορίνης και Κύπρου είναι περίπου 800 χιλιόμετρα.

Αν και αυτή η απόσταση μειώνει την πιθανότητα άμεσης επίδρασης στην Κύπρο, ένα ισχυρό τσουνάμι μπορεί να ταξιδέψει μεγάλες αποστάσεις και να επηρεάσει παραλιακές περιοχές.

Η πιθανότητα να προκληθεί τσουνάμι από τη Σαντορίνη που να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην Κύπρο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ένταση του σεισμού ή η ηφαιστειακή έκρηξη, η κατεύθυνση του τσουνάμι και οι τοπικές γεωμορφολογικές συνθήκες.

Είναι σημαντικό για τις αρχές και τους επιστήμονες να παρακολουθούν τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή και να έχουν σχέδια προετοιμασίας και αντίδρασης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών της Κύπρου.

Zούμε σε νησί και είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τα προειδοποιητικά σημάδια της φύσης, σε αυτήν την περίπτωση είναι ο σεισμός.

Αν νιώσουμε μεγάλο σεισμό σε παραθαλάσσια περιοχή, είναι καλό να απομακρυνθούμε προληπτικά. Ένα άλλο σημάδι είναι η γρήγορη (εντός μερικών λεπτών) αλλαγή (συνήθως πτώση) της στάθμης της θάλασσας και η εμφάνιση του θαλάσσιου πυθμένα. Αν παρατηρήσουμε κάτι τέτοιο τότε πρέπει να απομακρυνθούμε σε περιοχή με μεγάλο υψόμετρο γιατί πολύ πιθανόν πολύ σύντομα να φτάσει τσουνάμι.

Στην περίπτωση περιφερειακού τσουνάμι, είναι πολύ πιθανόν να μην νιώσουμε τον σεισμό ή να μην εκλάβουμε σαν σεισμό αυτό που θα νιώσουμε γιατί η αισθητότητα μακρινού σεισμού είναι πολύ διαφορετική από αυτή του τοπικού. Στην περίπτωση αυτή το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης θα παίξει σημαντικότερο ρόλο. Όσο αφορά προειδοποιητικά σημάδια της φύσης, και σε αυτή τη περίπτωση η αλλαγή της στάθμης της θάλασσα που προανάφερα αποτελεί το σημαντικότερο σημάδι.

Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τσουνάμι στην Κύπρο

Πόσα κύρια Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τσουνάμι λειτουργούν παγκόσμια και ποια είναι η σημασία τους για την Κύπρο;

Σήμερα λειτουργούν 4 κύρια Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τσουνάμι παγκόσμια. Η ιδέα της δημιουργίας τους προήλθε από καταστροφικά τσουνάμι, όπως αυτά του 1960 και του 2004. Η Κύπρος είναι ενεργό μέλος του συστήματος της Μεσογείου και του Βόρειου Ατλαντικού. Με την ολοκλήρωση του έργου CoastWave, η Λάρνακα θα αναγνωριστεί ως μία από τις κοινότητες TsunamiReady της Κύπρου.

Αυτό σημαίνει ότι οι κυπριακές αρχές θα έχουν εθνικό σχέδιο δράσης για την έγκαιρη ειδοποίηση όλων των κατοίκων σε περίπτωση τσουνάμι μέσω SMS, σειρήνων και ΜΜΕ. Επιπλέον, σύντομα θα χαρτογραφηθεί η παράκτια ζώνη της Κύπρου που κινδυνεύει από κατάκλυση από τσουνάμι. Οι χάρτες θα παραδοθούν στις παραλιακές κοινότητες, οι οποίες θα μπορέσουν να δημιουργήσουν πλάνα εκκένωσης, χρησιμοποιώντας ως οδηγό το παράδειγμα του Δήμου Λάρνακας.

Εκεί, έχουν δημιουργηθεί λεπτομερείς χάρτες εκκένωσης με διαδρομές διαφυγής και χώρους συγκέντρωσης, ενώ γίνονται διευθετήσεις για τη σήμανση στους δρόμους και την εγκατάσταση σειρήνων. Η πιθανότητα να ζήσουμε ένα καταστροφικό τσουνάμι στην Κύπρο είναι υπαρκτή, καθώς η γεωγραφική θέση του νησιού το καθιστά ευάλωτο σε σεισμικές δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν τσουνάμι. Ιστορικά, η Κύπρος έχει βιώσει τσουνάμι, με το πιο γνωστό να είναι αυτό του 1953, το οποίο προήλθε από σεισμό στην Κεφαλονιά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι περιοχές γύρω από την Κύπρο, όπως η Τουρκία και η Ελλάδα, είναι σε θέση να προκαλέσουν τσουνάμι, γεγονός που καθιστά την προετοιμασία και την έγκαιρη ειδοποίηση κρίσιμης σημασίας. Ελπίζουμε ότι την επόμενη φορά που θα συμβεί, η χώρα θα είναι προετοιμασμένη για έγκαιρη προειδοποίηση και οι παραθαλάσσιες κοινότητες θα είναι έτοιμες για οργανωμένη εκκένωση της ζώνης κινδύνου.

Ποια παραθαλάσσια κοινότητα της Κύπρου θα είναι η πρώτη που θα αποκτήσει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και σχέδιο εκκένωσης για τσουνάμι;

Η Λάρνακα.

Ποιο πρόγραμμα συντονίζει και χρηματοδοτεί την αναγνώριση της Λάρνακας ως «Tsunami Ready»;

Το πρόγραμμα CoastWAVE.

Ποιος είναι ο τοπικός συντονιστής του προγράμματος CoastWAVE;

Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης.

Ποιες είναι οι βασικές στρατηγικές που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία μιας παραθαλάσσιας κοινότητας ως Tsunami-Ready;

Στρατηγικές ευαισθητοποίησης, δημιουργία υποδομών, κατάρτιση σχεδίων δράσης και ετοιμότητας. H Κύπρος στην προσπάθεια αυτή συνεργάζεται με Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Μάλτα, Ισραήλ, Αίγυπτο και Μαρόκο.

Ποιες δύο παραθαλάσσιες κοινότητες της περιοχής Μεσογείου - Βόρειου Ατλαντικού έχουν αναγνωριστεί ως Tsunami-Ready μέχρι στιγμής;

Οι Κάννες και η Αλεξάνδρεια.

Πότε άρχισαν οι σχετικές εργασίες για την ανακήρυξη της Λάρνακας σε πόλη “Tsunami Ready”;

Το 2021.

Ποιες είναι οι κύριες δράσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στη Λάρνακα στο πλαίσιο του CoastWAVE;

Πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια για τη σχεδίαση της ζώνης κινδύνου και το σχέδιο εκκένωσης.

Ποιες είναι οι κύριες αιτίες που καθιστούν τη Λάρνακα επιλέξιμη για το πρόγραμμα Tsunami-Ready;

Το χαμηλό υψόμετρο, η επίπεδη τοπογραφία, η ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου και οι κρίσιμες υποδομές όπως το αεροδρόμιο.

Ποιες είναι οι βασικές ενέργειες που περιλαμβάνονται στην προετοιμασία της Λάρνακας για την εκκένωση σε περίπτωση τσουνάμι;

Χαρτογράφηση της ζώνης κινδύνου, κατάρτιση σχεδίου εκκένωσης, εγκατάσταση σημάνσεων και εξοπλισμού, και εκπαίδευση πολιτών.

Πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των σημάνσεων στους δρόμους της Λάρνακας;

Μέχρι το τέλος του 2024.

Ποιες είναι οι επιδιώξεις της συνεργασίας μεταξύ εθνικών και τοπικών αρχών για την υλοποίηση του συστήματος προειδοποίησης τσουνάμι;

Στενή συνεργασία μεταξύ φορέων, επιστημόνων και κατοίκων για την αποτελεσματική εκπόνηση και εφαρμογή του συστήματος.

Ποιος είναι ο αναμενόμενος χρόνος για να αποκτήσει η Λάρνακα τον τίτλο “Tsunami Ready” από την Unesco;

Μέχρι το 2026.

Πληροφορίες απο παλαιότερες δηλώσεις της Δρ Συλβάνας Πηλείδου, Ανώτερη Γεωλογική Λειτουργός