ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...

Μακροζωία: Τα γονίδια ή ο τρόπος ζωής;

Health

Επιμέλεια κειμένου: Ελεονώρα Μαρία Βλαδιμήρου

Όταν ο Δρ. Νίρ Μπαρζιλάι (Dr. Nir Barzilai) συνάντησε την 100χρονη Έλεν Ράιχερτ (Helen Reichert), εκείνη κάπνιζε ένα τσιγάρο. Ο Δρ. Μπαρζιλάι, διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Γήρανσης στο Κολέγιο Ιατρικής Άλμπερτ Αϊνστάιν, θυμήθηκε ότι η κυρία Ράιχερτ είχε πει ότι οι γιατροί της είχαν πει επανειλημμένα να σταματήσει. Αλλά αυτοί οι γιατροί είχαν πεθάνει, παρατήρησε η κυρία Ράιχερτ, και εκείνη δεν είχε πεθάνει. Η κυρία Ράιχερτ έζησε σχεδόν άλλη μια δεκαετία πριν πεθάνει το 2011. Υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες για ανθρώπους που φτάνουν τα 100, και οι καθημερινές τους συνήθειες μερικές φορές παραβιάζουν τις συμβατικές συμβουλές για τη διατροφή, την άσκηση και τη χρήση αλκοόλ και καπνού αναφέρει δημοσίευμα της New York Times. Ωστόσο, δεκαετίες ερευνών δείχνουν ότι η αγνόηση αυτών των συμβουλών μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των περισσότερων ανθρώπων και να μειώσει τη διάρκεια ζωής τους.

Αλλά πόση από τη μακροχρόνια ζωή ενός ατόμου μπορεί να αποδοθεί σε επιλογές τρόπου ζωής και πόση είναι απλώς τύχη — ή τυχερά γονίδια; Εξαρτάται από το πόσο καιρό ελπίζετε να ζήσετε. Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι το να φτάσετε τα 80 ή ακόμη και τα 90 είναι σε μεγάλο βαθμό υπό έλεγχο. «Υπάρχει πολύ σαφής απόδειξη ότι για τον γενικό πληθυσμό, η υγιεινή ζωή» επεκτείνει τη διάρκεια ζωής, είπε η Δρ. Σοφία Μίλμαν (Sofiya Milman), καθηγήτρια ιατρικής και γενετικής στο Κολέγιο Ιατρικής Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι, η οποία ανάλυσε τους τρόπους ζωής περισσότερων από 276.000 ανδρών και γυναικών βετεράνων των Ηνωμένων Πολιτειών, διαπίστωσε ότι η υιοθέτηση οκτώ υγιεινών συνηθειών θα μπορούσε να προσθέσει έως και 24 χρόνια στη ζωή των ανθρώπων. Αυτές περιλάμβαναν την κατανάλωση υγιεινής διατροφής, τη τακτική σωματική δραστηριότητα, τον καλό ύπνο, τη διαχείριση του άγχους, τις ισχυρές σχέσεις και την αποφυγή του καπνίσματος, της κατάχρησης οπιοειδών ή της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.

Εάν οι βετεράνοι τηρούσαν και τις οκτώ αυτές συνήθειες, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι θα μπορούσαν να περιμένουν να ζήσουν περίπου μέχρι την ηλικία των 87. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτό πιθανότατα ακούγεται αρκετά καλό· άλλωστε, είναι σχεδόν 10 χρόνια μεγαλύτερο από τη μέση προσδόκιμη ζωή στις Η.Π.Α. Αλλά για τη Δρ. Μίλμαν, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι «ακόμη και αν κάνετε τα πάντα σωστά», δεν μπορείτε να περιμένετε να ζήσετε μέχρι τα 100.

Αν θέλετε να γίνετε εκατοντάχρονος, θα χρειαστείτε λίγη βοήθεια από τους προγόνους σας. Διότι όσο μεγαλύτερος γίνεται κάποιος, τόσο περισσότερα φαίνεται να μετράνε τα γονίδια. Συνολικά, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το πόσο ζούμε οφείλεται κατά 25% στα γονίδιά μας και κατά 75% στο περιβάλλον και τον τρόπο ζωής μας. Αλλά καθώς οι άνθρωποι πλησιάζουν τα 100 και πέρα, αυτά τα ποσοστά αρχίζουν να αντιστρέφονται, είπε ο Δρ. Τόμας Πέρλς (Dr. Thomas Perls), καθηγητής ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής Τσομπανιάν και Αβεντισιάν στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.

Πράγματι, μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι πολλοί άνθρωποι με εξαιρετικά μακροχρόνιες ζωές δεν έχουν πιο υγιεινές συνήθειες από τον μέσο Αμερικανό. Και παρόλα αυτά, ζουν περισσότερο και έχουν χαμηλότερους ρυθμούς ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως καρδιοπάθεια, καρκίνο και άνοια.

Στη Μελέτη Μακροχρόνιας Ζωής, για παράδειγμα, «έχουμε οικογένειες όπου υπάρχει πολύ κάπνισμα· έχουμε κάποιες οικογένειες όπου είναι του καναπέ», είπε ο Μάικλ Πρόβινς (Michael Province), καθηγητής γενετικής και βιοστατιστικής στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον, ο οποίος ηγείται της μελέτης μαζί με τον Δρ. Πέρλς. Αλλά αυτό που τείνουν επίσης να έχουν αυτές οι οικογένειες είναι μερικές ειδικές παραλλαγές γονιδίων που οι ειδικοί πιστεύουν ότι τους βοηθούν να αποφύγουν τις ασθένειες και να ζήσουν περισσότερο.

Ορισμένα γονίδια μπορεί να επηρεάζουν την πιθανότητα ανάπτυξης συγκεκριμένων καταστάσεων. Για παράδειγμα, το γονίδιο APOE είναι γνωστό ότι επηρεάζει τον κίνδυνο για την ασθένεια Αλτσχάιμερ: Αυτοί που φέρουν την παραλλαγή APOE4 έχουν αυξημένο κίνδυνο, ενώ αυτοί με την παραλλαγή APOE2 έχουν μειωμένο κίνδυνο. Ο Δρ. Πρόβινς είπε ότι οι οικογένειες με μακροχρόνια ζωή έχουν υψηλότερη συχνότητα του APOE2 από τον μέσο πληθυσμό.

Άλλα γονίδια φαίνεται να επηρεάζουν τη διαδικασία γήρανσης. Ένα που έχει προκύψει σε πολλές μελέτες εκατοντάχρονων ονομάζεται FOXO3, το οποίο εμπλέκεται σε πολλές θεμελιώδεις πτυχές της κυτταρικής υγείας. Δεδομένου ότι αυτά τα γονίδια επηρεάζουν τη βιολογία της γήρανσης, είναι πιθανό να μπορούν να προστατεύσουν από πολλές ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, είπε η Δρ. Μίλμαν.

Ένα βασικό όφελος αυτών των τύπων γονιδίων μακροζωίας μπορεί να είναι η αντιστάθμιση ανθυγιεινών συνηθειών. Μια μελέτη που διεξήγαγαν η Δρ. Μίλμαν και ο Δρ. Μπαρζιλάι συγκρίνοντας τους απογόνους εκατοντάχρονων με έναν πληθυσμό ελέγχου διαπίστωσε ότι, σε όλες τις ομάδες, αυτοί με υγιεινές ζωές είχαν παρόμοια χαμηλή συχνότητα καρδιοαγγειακής νόσου. Αλλά μεταξύ αυτών με ανθυγιεινές ζωές, οι απόγονοι εκατοντάχρονων είχαν ακόμη χαμηλά ποσοστά ασθένειας, ενώ η ομάδα ελέγχου δεν είχε.

Οι ειδικοί τόνισαν ότι πολλά από αυτά τα γονίδια είναι πολύ σπάνια, πιθανόν να εμφανίζονται σε λιγότερο από ένα τοις εκατό του πληθυσμού. (Πιθανώς όχι συμπτωματικά, ένα παρόμοια μικρό ποσοστό ανθρώπων φτάνει στην ηλικία των 100.) Δεν υπάρχει επίσης ένα μόνο γονίδιο που προσφέρει προστασία από όλες τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία· είναι πιο πιθανό ότι υπάρχουν εκατοντάδες που συνδυάζονται για να κάνουν τη διαφορά.

Έχοντας το σωστό σύνολο γονιδίων για να επηρεάσετε τη μακροζωία είναι «σαν να κερδίζετε το λαχείο», είπε ο Δρ. Πέρλς. Έτσι, ακόμη κι αν η μητέρα σας έφτασε τα 100, θα πρέπει να συνεχίσετε να ασκείτε συνήθειες που γνωρίζετε ότι είναι καλές για εσάς, για κάθε ενδεχόμενο αν δεν κερδίσετε το γενετικό τζακπότ. Και ό,τι κι αν κάνετε, μην παίρνετε συμβουλές υγείας από έναν εκατοντάχρονο. Για αυτούς, ο τρόπος ζωής πιθανώς δεν είχε μεγάλη σημασία, είπε ο Δρ. Μπαρζιλάι. Για τους υπόλοιπους από εμάς, πραγματικά έχει.

Related

Κατανοώντας την τεστοστερόνη: Η κύρια ανδρική ορμόνη που υπάρχει και στις γυναίκες

Αυτή η ισχυρή ορμόνη παίζει καθοριστικό ρόλο σε διάφορες σωματικές λειτουργίες τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, επηρεάζοντας τα πάντα, από τη σωματική υγεία μέχρι την ψυχική ευημερία.

Ο αλγόριθμος της καλοσύνης

Στην πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA) για το “παράδοξο της ευεξίας”, αναδεικνύεται η σημασία των πράξεων καλοσύνης για την ψυχική υγεία μας.

Τι είναι ο RSV και πώς μπορώ να προστατεύσω την οικογένειά μου αυτή τη σεζόν;

Οι ιατρικοί εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι ορισμένα παιδιά και ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι στη μόλυνση από τον RSV αυτή τη σεζόν, ενώ οι περιπτώσεις συνεχίζουν να αυξάνονται στην κοινότητά μας και σε πολλές περιοχές της χώρας.