Είναι φυσικό για τους γονείς να τσακώνονται μερικές φορές, και μάλιστα καμιά φορά μπροστά στο παιδί. Ωστόσο, είναι σημαντικό να το παρηγορούν αργότερα με τον κατάλληλο τρόπο και να τους εξηγούν. Το να έχετε μια έντονη διαφωνία με τον/τη σύντροφό σας δεν σας καθιστά κακούς γονείς, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει μπροστά στο παιδί. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε στιγμές που μας κατακλύζουν έντονα και δυσάρεστα συναισθήματα, οδηγώντας μας σε αντιδράσεις που δεν είναι οι καλύτερες. Σε αυτές τις στιγμές, το παιδί συνειδητοποιεί ότι οι γονείς του είναι άνθρωποι και ότι, όπως όλοι, συχνά πνίγονται από τα συναισθήματά τους.

Η αποστολή μας ως γονείς δεν είναι να είμαστε πάντα τέλειοι, αλλά να γίνουμε παράδείγμα για το παιδί σχετικά με το πώς να «επιδιορθώνουμε» αυτές τις κακές στιγμές.

Η κλινική ψυχολόγος Dr. Becky Kennedy, μητέρα τριών παιδιών και ιδρύτρια του Good Inside, ασχολήθηκε με έναν καλύτερο τρόπο να βλέπουν και να λύνουν προκλήσεις στα σπίτια τους οι γονείς. Σε ποστ και workshop πρότεινε υγιείς τρόπους για να εκφράζουμε τις διαφωνίες μας χωρίς να καταπιέζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας, καθώς και εναλλακτικές προσεγγίσεις που να ευθυγραμμίζονται με τον τρόπο που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας.

Τι να πείτε στο παιδί αν άκουσε τον καβγά

Το ιδανικό είναι οι γονείς να διαφωνούν και να επιλύουν τις διαφωνίες τους με πολιτισμένο τρόπο, αλλά δυστυχώς οι καβγάδες δεν εξελίσσονται πάντα έτσι. Μπορεί να περιλαμβάνουν φωνές, σκληρές κουβέντες και κλάματα. Μπορεί να ξεκινήσουν μπροστά στο παιδί, π.χ. στο τραπέζι, ή τη νύχτα, προκαλώντας το να ξυπνήσει τρομαγμένο. Αυτή η κατάσταση είναι πολύ δυσάρεστη και μπορεί να προκαλέσει στο παιδί άγχος, φόβο και ανασφάλεια. Γι’ αυτό, οι περισσότεροι ειδικοί προτείνουν σε ζευγάρια που συχνά τσακώνονται να αναζητήσουν βοήθεια ή ακόμα και να χωρίσουν.

Αυτό που πραγματικά ανησυχεί το παιδί δεν είναι ο καβγάς των γονιών, αλλά το γεγονός ότι κανείς δεν του εξηγεί τι συνέβη μετά.

Η Dr. Kennedy απευθύνεται στα ζευγάρια που θέλουν να προσπαθήσουν και τους καλεί να μπουν στη θέση του παιδιού. Όταν τα πνεύματα ηρεμήσουν, οι γονείς πρέπει να προσπαθήσουν να καταλάβουν πώς το παιδί τους αντιλήφθηκε την κατάσταση. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και αντιδρά διαφορετικά στις οικογενειακές κρίσεις, αλλά ο τρόπος για να ανακουφιστεί από ένα τέτοιο γεγονός είναι πάντα ο ίδιος. Πρέπει να μιλάμε ανοιχτά, ειλικρινά και με κατάλληλο τρόπο για την ηλικία του.

«Θέλω οι γονείς να κατανοήσουν ότι αυτό που πραγματικά ανησυχεί το παιδί δεν είναι ο καβγάς σας, αλλά ότι κανείς δεν του μιλάει μετά και δεν του εξηγεί, ενώ ξέρουν ότι το έχει ακούσει. Η μοναξιά μετά από έναν καβγά μπορεί να είναι πραγματικά τρομακτική. Ένα παιδί δεν μπορεί να νιώσει ασφαλές αν δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει γύρω του. Όταν αποφεύγετε να του μιλήσετε μετά από έναν καβγά, το αναγκάζετε να βγάλει μόνο του συμπεράσματα για το τι προκάλεσε την κατάσταση. Αυτό είναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί, το οποίο μπορεί να καταλήξει να κατηγορεί τον εαυτό του.

Όταν, όμως, προσφέρουμε στο παιδί μια ιστορία για να κατανοήσει τα γεγονότα, νιώθει καλύτερα γιατί μπορεί να αναγνωρίσει το άγχος του και να πει: «Τώρα που καταλαβαίνω τι συνέβη, νιώθω συνδεδεμένο με τον γονιό μου και είμαι ασφαλές».

Η ειδικός προτείνει να λάβετε υπόψη σας τα εξής όταν μιλάτε στο παιδί:

• Επικυρώστε την αντίληψη του παιδιού σας – π.χ. «Ναι, μας άκουσες να τσακωνόμαστε».
• Δημιουργήστε μια ιστορία που να εξηγεί τι συνέβη.
• Διαβεβαιώστε το ότι δεν φταίει σε τίποτα.
• Επιβεβαιώστε την γονική σας ιδιότητα – π.χ. πείτε του ότι ακόμη και αν τσακώνεστε, παραμένετε οικογένεια.
• Αφήστε το παιδί να μιλήσει και να εκφράσει την εμπειρία του.
• Τέλος, απαντήστε με φράσεις όπως: «Είναι φυσιολογικό να νιώθεις έτσι» και «Καταλαβαίνω γιατί αυτό σε τρόμαξε».

Για παράδειγμα, μετά από έναν καβγά, μπορείτε να πείτε στο παιδί:

«Ξέρω ότι μας άκουσες να τσακωνόμαστε νωρίτερα και ίσως αυτό να σου φάνηκε τρομακτικό. Συζητούσαμε για κάτι δύσκολο και αυτό μας προκάλεσε δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία εκφράστηκαν με δυνατές φωνές. Ο μπαμπάς/η μαμά κι εγώ θα προσπαθήσουμε περισσότερο ώστε να μένουμε πιο ήρεμοι και να χρησιμοποιούμε πιο καλές και ευγενικές φωνές, ακόμα και όταν είμαστε θυμωμένοι. Να θυμάσαι πάντα ότι εσύ δεν φταις σε τίποτα. Δεν έκανες εσύ κάτι για να θυμώσουμε. Η οικογένειά μας είναι ασφαλής – και εσύ είσαι ασφαλής μαζί μας».

Οι καβγάδες δεν σας καθιστούν κακούς γονείς

Η Dr. Kennedy τονίζει ότι «τα συναισθήματα του παιδιού σας για τον καβγά δεν είναι ένδειξη του πόσο καλοί γονείς είστε. Δεν χρειάζεται να νιώθετε υποχρεωμένοι να έχετε ένα απόλυτα ήρεμο σπίτι, καθώς αυτό μπορεί να σας προκαλέσει περιττό άγχος. Μπορείτε, ωστόσο, να εργαστείτε για να περιορίσετε τις εντάσεις και να αναγνωρίζετε τους καβγάδες όταν συμβαίνουν. Είναι σημαντικό να είστε ενωμένοι σε αυτό».