Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι μικροσκοπικά σωματίδια από τα ρούχα μας, τη συσκευασία τροφίμων, τα ελαστικά, τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και άλλα αντικείμενα καταλήγουν στα θαλασσινά της Δυτικής Ακτής που καταναλώνουμε συχνά.

Μια μόνο ροζ γαρίδα που ζύγιζε 4,9 γραμμάρια είχε τα περισσότερα σωματίδια στους βρώσιμους ιστούς της, στο σύνολο 36.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του U.S. RIGHT TO KNOW, ερευνητές από το Portland State University’s Applied Coastal Ecology Lab διαπίστωσαν την μεγάλη παρουσία ανθρωπογενών υλικών (ανθρωπογενή σωματίδια ή APs), συμπεριλαμβανομένων των μικροπλαστικών, στους βρώσιμους ιστούς πέντε ειδών θαλασσινών και σε ένα είδος οστρακοειδούς που αλιεύθηκαν στα νερά του Όρεγκον: black rockfish, lingcod, Chinook salmon, Pacific herring, Pacific lamprey, και pink shrimp.

Περισσότερα από 1.800 σωματίδια βρέθηκαν στους μυϊκούς ιστούς σε 180 από 182 ατομικά δείγματα θαλασσινών, σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα [23 Δεκεμβρίου 2024] στο Frontiers in Toxicology και καθοδηγήθηκε από την Elise Granek, καθηγήτρια περιβαλλοντικής επιστήμης και διαχείρισης στο PSU.

Τα ανθρωπογενή σωματίδια συχνά περιέχουν ρυπαντές που μπορούν να διεισδύσουν στο νερό και στους ιστούς του σώματος. Η έκθεση σε αυτά τα χημικά αυξάνει τον κίνδυνο διαφόρων προβλημάτων υγείας, από ορμονικά προβλήματα μέχρι καρκίνο. Τα δείγματα περιλάμβαναν ψάρια που καταναλώνονται τόσο από θαλάσσιους θηρευτές όσο και από ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι οι συγκεντρώσεις σωματιδίων μπορεί να αυξάνονται (βιομεγιστοποιούνται) καθώς μετακινούνται στη διατροφική αλυσίδα.

«Είναι πολύ ανησυχητικό ότι οι μικροΐνες φαίνεται να μετακινούνται από το έντερο σε άλλους ιστούς όπως ο μυϊκός», λέει η συν-συγγραφέας της μελέτης, Susanne Brander, αναπληρώτρια καθηγήτρια περιβαλλοντικής και μοριακής τοξικολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. «Αυτό έχει μεγάλες επιπτώσεις για άλλους οργανισμούς, πιθανώς και τους ανθρώπους».

Ανάμεσα στα δείγματα που εξετάστηκαν, οι ροζ γαρίδες, οι οποίες τρέφονται φιλτράροντας νερό ακριβώς κάτω από την επιφάνεια, είχαν τον υψηλότερο αριθμό σωματιδίων στους βρώσιμους ιστούς τους. Μια μόνο ροζ γαρίδα που ζύγιζε 4,9 γραμμάρια (ισοδύναμο με περίπου πέντε μικρούς συνδετήρες) είχε τα περισσότερα: 36. Ο σολομός Τσινούκ από ένα αλιευτικό σκάφος είχε τη μικρότερη ποσότητα και τη χαμηλότερη συγκέντρωση Aps.

Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης ψάρια από ερευνητικά αλιευτικά σκάφη με αυτά από σούπερ μάρκετ και προμηθευτές θαλασσινών. Διαπίστωσαν ενδείξεις ότι κάποια ψάρια της λιανικής αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των ροζ γαρίδων, μπορεί να εκτίθενται σε επιπλέον σωματίδια μέσω της επεξεργασίας,για παράδειγμα, πλαστική συσκευασία που προορίζεται για τη συντήρηση θαλασσινών.

«Ανεξαρτήτως της προέλευσης των προϊόντων θαλασσινών, τα άτομα που περιείχαν APs βρέθηκαν να έχουν τουλάχιστον [0,3 ανθρωπογενή σωματίδια για κάθε 10 γραμμάρια] βρώσιμου ιστού, υποδεικνύοντας την ανάγκη για πολιτική και άλλες παρεμβάσεις για τη ρύθμιση των APs», λένε οι ερευνητές.

Αναφέρουν επίσης:

• Οι ίνες (1.466, ή 82% του συνόλου) ήταν ο πιο άφθονος τύπος σωματιδίου, ακολουθούμενες από θραύσματα (332, ή 17%) και μεμβράνες (8, ή λιγότερο από 1%).
• Τα πιο κοινά χρώματα των σωματιδίων ήταν μπλε, μαύρο και διαφανές ή λευκό.
• Το μεγαλύτερο σωματίδιο μετρήθηκε 0,142 ίντσες.
• Το πιο φαρδύ σωματίδιο μετρήθηκε 0,07 ίντσες (περίπου το πλάτος της μύτης ενός μολυβιού).
• Η συντριπτική πλειοψηφία των υποτιθέμενων APs (65%) ήταν υλικά όπως κυτταρίνη, ίνα βαμβακιού και οξική κυτταρίνη, με περίπου 17% των υλικών πλήρως συνθετικά, 9% ημι-συνθετικά και 8% φυσικά.

Οι τύποι συνθετικών και ημι-συνθετικών υλικών περιελάμβαναν τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), πολυπροπυλένιο (PP), πολυαιθυλένιο χαμηλής και υψηλής πυκνότητας (PE), πολυαιθυλένιο βινυλίου ακετάτης (PEVA), γυαλί και ημι-συνθετικό χαρτόνι. Η ερευνητική ομάδα βρήκε επίσης μία περίπτωση ενός κοινού υλικού που χρησιμοποιείται σε ναυτικά σχοινιά, υφάσματα που καθυστερούν να πάρουν φωτιά και στρατιωτικές εφαρμογές.

Μεγάλη ανησυχία για τα μικροπλαστικά που κινούνται μέσω της διατροφικής αλυσίδας

Οι επιστήμονες καταγράφουν ολοένα και περισσότερο μικροπλαστικά σε εμπορικά θαλάσσια και γλυκά νερά, αυξάνοντας τους κινδύνους για την υγεία των ζώων και των ανθρώπων, καθώς και ανησυχίες για την περιβαλλοντική επίδραση και για τους ανθρώπους που εξαρτώνται από την υποστηρικτική αλιεία ή για τους οποίους τα θαλασσινά είναι σημαντική πηγή τροφής.

Προηγούμενη έρευνα από την Granek, για παράδειγμα, επικεντρώθηκε στις συγκεντρώσεις μικροπλαστικών σε στρείδια κατά μήκος της ακτής του Όρεγκον. Κατά μέσο όρο, κάθε στρείδι περιείχε περίπου 11 κομμάτια μικροπλαστικού. Σχεδόν όλα ήταν μικροΐνες, οι οποίες μποπρεί να προέρχονται από ρούχα φτιαγμένα από συνθετικά ή φυσικά υλικά και φθαρμένα αλιευτικά εργαλεία.

Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη στην Πορτογαλία έδειξε ότι η κατανάλωση μικροπλαστικού, συμπεριλαμβανομένου του πολυαιθυλενίου και του πολυεστέρα, μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες του εγκεφάλου και βλάβες σε κύτταρα, ιστούς και DNA σε άγρια ψάρια.

Οι ερευνητές του PSU σημειώνουν ότι είχαν μικρό μέγεθος δείγματος μεγαλύτερων ψαριών και συνέλεξαν ψάρια μόνο από την ακτή του Όρεγκον που είχαν οικονομική, ιστορική ή πολιτιστική σημασία στην πολιτεία. Ωστόσο, «όταν συγκρίνουμε με άλλες μελέτες σχετικά με μικροπλαστικά στους μυϊκούς ιστούς των ψαριών, τα αποτελέσματά μας είναι παρόμοια με τα επίπεδα που βρέθηκαν σε ψάρια σε όλο τον κόσμο», λένε.

«Για τους παραγωγούς και τους χειριστές θαλασσινών, προτείνουμε να στραφούν σε εναλλακτικές μεθόδους συσκευασίας, όπως φυσικά υλικά από κερί μέλισσας, άμυλα ή ζάχαρες που θα περιορίσουν την εισαγωγή APs στα λιανικά θαλασσινά», λένε οι ερευνητές. «Για τους καταναλωτές, προτείνουμε να αγοράζουν ολόκληρα, τοπικά ψάρια όποτε είναι δυνατόν για να ελαχιστοποιούν τα APs που εισάγονται μέσω πλαστικής συσκευασίας».

«Αν δεν αλλάξουμε τη σχέση μας με το πλαστικό και μειώσουμε σημαντικά την παραγωγή πλαστικού, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις αρνητικές του επιπτώσεις».

Η αποφυγή των μικροπλαστικών στα ψάρια μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά μπορεί να βοηθήσει να αποφεύγουμε τα οστρακοειδή από μολυσμένες περιοχές και να ελέγχουμε τις πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των θαλασσινών.